Klimaatverandering steeds zichtbaarder: droge lentes, hete zomers en stijgende zee
De gevolgen van klimaatverandering worden in onze regio steeds tastbaarder. Dat bleek tijdens de recente lezing van weerman Ruben Peelman waarin de weer- en klimaattrends van de afgelopen jaren werden toegelicht.
Droogte en extreme zomers
De lente van de voorbije jaren behoort tot de droogste van de afgelopen eeuw. Minder regendagen en een dorre bodem vergroten de kans op droge zomers. Wanneer er in de zomer buien vallen, zijn ze heviger dan vroeger. Tegelijk stijgt het aantal tropische dagen en zwoele nachten opvallend snel.
De zomer van 2025 bevestigde dit beeld opnieuw, met uitgesproken extremen in temperatuur, neerslag en zonuren. Juni verliep uitzonderlijk warm met bijna dubbel zoveel zomerdagen als normaal, gevolgd door een korte maar intense hittegolf begin juli. Op de eerste dag van de zomervakantie werd lokaal tot 37 à 38°C gemeten, de warmste dag van het jaar. Opmerkelijk was dat ook juli en augustus gemiddeld even warm waren als juni: alle drie de maanden noteerden 19,3°C.
In vergelijking met de legendarische zomer van 1976 waren de hittegolven dit keer korter, maar wel frequenter. Het aantal zomerdagen (tot 43) lag hoger dan in 1976, al bleef dat jaar koploper in tropische dagen boven 30°C. Vooral de nachten maakten 2025 uitzonderlijk: in Ukkel werden vijf tropische nachten geregistreerd, tegenover slechts één in 1976.
Ook de neerslag bleef sterk achter. In Ukkel, Affligem en Lennik viel slechts 130 tot 150 liter per m² tegenover een normale 234. Aan de kust zakte dit lokaal zelfs tot 80 à 90 liter. Toch waren er enkele hevige buien, zoals op 6 juli, toen in Herne meer dan 40 mm viel.
Naast de warmte en droogte viel ook de overvloed aan zonuren op: de zon scheen in totaal honderd uur meer dan in een gemiddelde zomer. Daarmee behoort de zomer van 2025 tot de warmste én droogste van de Belgische geschiedenis.
Deze combinatie van extreme hitte, droogte en warme nachten illustreert bovendien hoe groot de impact op de menselijke gezondheid kan zijn.
Gezondheidsrisico’s onderschat
Hittegolven hebben meer impact op de gezondheid dan men vaak denkt. Zo stierven er tijdens de Europese zomer van 2003 naar schatting 70.000 mensen door de extreme hitte, aanzienlijk meer dan bij grote rampen zoals orkaan Katrina. Vooral ouderen, kinderen en mensen met hart- en vaatziekten lopen gevaar. Ook het risico op vroeggeboortes neemt toe tijdens tropische nachten.
Daarnaast vestigen nieuwe diersoorten zich door de warmere winters in ons land. De tijgermug en de Aziatische hoornaar zijn geen uitzondering meer en brengen ziektes zoals dengue en malaria dichterbij.
Zeespiegel stijgt sneller dan gedacht
De stijging van de zeespiegel is een ander groot aandachtspunt. Tegen 2050 wordt een stijging van minstens 30 centimeter verwacht; tegen 2100 kan dit oplopen tot 80 centimeter of zelfs drie meter. Voor havensteden als Antwerpen en Zeebrugge kan dat enorme gevolgen hebben voor handel en economie.
Iedereen kan bijdragen
Ondanks de sombere vooruitzichten klonk er ook een hoopvolle boodschap. Iedereen kan bijdragen aan een duurzamere toekomst. Voorbeelden zijn vaker de fiets of trein nemen, minder vlees eten – vooral rundvlees vermijden –, kiezen voor lokale producten en bewuster omgaan met plastic en textiel. Ook goed isoleren van woningen levert grote winst op in energie en uitstoot.
Conclusie
Klimaatverandering is geen ver-van-ons-bed-show meer. Ze beïnvloedt ons dagelijks leven, onze gezondheid en onze economie. Het probleem is groot, maar kleine en bewuste keuzes kunnen samen een groot verschil maken.
Geniet van de foto's in de fotogalerij.